Większość rodziców mierzy się ze strachem przed ciemnością u swoich dzieci. Skutkuje to wydłużonym usypianiem, zasypianiem przy lampce, spaniem z rodzicami, oddelegowaniem jednego z rodziców na kanapę , chodzeniem po dziesięć razy do toalety, po picie, jedzenie… Znacie to?

Okiem psychologa

Lęk przed ciemnością występuje naturalnie w rozwoju dziecka; rozpoczyna się w wieku przedszkolnym i samoistnie ustępuje, gdy dziecko rozpoczyna naukę w szkole. Nie ma konkretnej przyczyny tzn. nie jest następstwem trudnych wydarzeń, doświadczeń. Ma różne nasilenie w zależności od indywidualnych predyspozycji dziecka: temperamentu, cech osobowości, poczucia bezpieczeństwa oraz przeżyć wzmacniających lęk tj. obejrzenie strasznej bajki/filmu, słuchanie strasznych historii. Jeśli lęk jest mocno nasilony lub nie mija po 7 roku życia, wówczas zaleca się konsultację u psychologa dziecięcego. Zapraszam .

Jak pomóc dziecku radzić sobie ze strachem przed ciemnością?

Rytuały

Zadbaj o to, aby zasypianie opierało się na stałych rytuałach. Ważne, aby godzinę przed snem zacząć wyciszanie, odłożyć urządzenia i zabawki multimedialne, zachęcić do spokojnej zabawy. Mycie się, jedzenie kolacji powinno odbywać się w określonej kolejności i ramach czasowych. Istotna jest również stała pora kładzenia dziecka do snu. Zachęcam do tego, abyś naprzemiennie z tatą znalazła czas na wspólne czytanie, rozmowę o minionym dniu i bliskość z waszą pociechą.

Rozmowa

Porozmawiaj z dzieckiem na temat jego obaw związanych z ciemnością. Możliwe, że są one czymś dodatkowo wzmacniane np. aranżacją pokoju, oglądaną bajką. Czasami dzieci mają własny pomysł na radzeniem sobie ze strachem, a jedynym zadaniem rodziców jest pomoc w realizacji.

Aranżacja pokoju

Warto zaproponować zmiany, nawet drobne w aranżacji pokoju. Może okazać się, że dziecko boi się misiów albo szafy, której cień widzi podczas zasypiania. Wówczas wystarczy ocieplić ten widok przyklejając kilka fluorescencyjnych gwiazdek i zabrać przytulanki.

Amulety

Zbierzcie kilka „amuletów”, które będą dodawać otuchy dziecku w trakcie nocy np.:

• ulubiona przytulanka/kocyk w łóżku
• własnoręcznie wykonany „łapacz snów”
• zdjęcie rodzinne na szafce nocnej
• mała lampka (tu ważne, aby światło miało kolor czerwony, pomarańczowy lub zielony, bowiem nie zaburzają one produkcji melatoniny)

Bajkoterapia

Przeczytaj z dzieckiem bajki stworzone z udziałem psychologów, które pomagają zmagać się z różnymi trudnościami. Tutaj odsyłam cię do mojego darmowego e-booka https://oczami-dziecka.pl/?page_id=322, gdzie znajdziesz wiersze m.in. o lęku przed ciemnością pt. „Inka i ciemność” oraz pytania ułatwiające rozmowę z dzieckiem.

Gry i zabawy

Zachęcam do bawienia się z dzieckiem, aby oswoić, a nawet polubić ciemność!

• Zgaście światło w domu i szukajcie skarbów z latarką.
• Zróbcie teatr cieni.
• Stwórzcie witraże i obejrzyjcie je na ścianie z użyciem lampy.
• Pomalujcie twarze fluorescencyjnymi farbami.
• Zagrajcie w grę pt. „Potwory z szafy” wyd. Granna.
• rysunek – pt. „Gdy na niebie pojawia się księżyc”, „Gdy gasną światła”, karykatur nocnych lęków i narzędzi do ich zwalczania np. „wielki odkurzacz wciągający cienie”.

Czy spać z dzieckiem?

Ważne dla rozwoju emocjonalnego dziecka, aby zazwyczaj spało samo, by rozwijało umiejętność czucia się bezpiecznie same ze sobą, radzenia sobie z emocjami i wiary we własne możliwości. Można wyznaczyć dzień w tygodniu, w którym dziecko śpi z rodzicami jako atrakcje. Gdy dziecko boi się w nocy warto zapewnić go, że może cię zawsze zawołać w celu przytulenia i ponownego zaśnięcia. U dzieci, które regularnie przychodzą do rodziców warto zastosować „księżycowy kalendarz”, który polega na narysowaniu w zeszycie tabeli tygodnia i w każdej kolumnie jednego księżyca, po przespanej samodzielnie nocy dziecko rysuje uśmiech na księżycu (gdy spało z rodzicami zostawia księżyc bez miny), za 6 uśmiechniętych księżyców w tygodniu jest umówiona wcześniej drobna nagroda (warto zachęcać do wzmocnień niematerialnych takich jak czas razem, pidżama party, wspólne gry, seans, walka na poduszki itp.).

Bądźmy bliżej dziecka,
Adrianna – mama psycholog

Niniejszy artykuł jest wyłącznie wstępem do omawianej tematyki i nie stanowi oraz nie zastąpi profesjonalnej porady psychologicznej. Każdy przypadek, należy rozpatrywać indywidualnie, dlatego w razie potrzeby – zapraszam do konsultacji.